ความปลอดภัยของการใช้คลอโรฟิลล์ กลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลล์ และ
เกลือโพแทสเซียมหรือเกลือโซเดียมของกลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลลิน
วันที่: 3 ตุลาคม 2561
หน่วยงานรับผิดชอบ: สานักอาหาร สานักงานคณะกรรมการอาหารและยา
โทรศัพท์: 02-5907185
ข้อมูลทั่วไป
คลอโรฟิลล์ (Chlorophylls), INS number 140
คลอโรฟิลล์เป็นสารที่มีสีเขียว พบได้ในพืชผักทั่วไปและสาหร่ายสีเขียว (chlorella) สารคลอโรฟิลล์ในธรรมชาติอยู่ในรูปของคลอโรฟิลล์ที่ไม่ละลายน้า แต่ละลายในน้ามัน ซึ่งในทางอุตสาหกรรมคลอโรฟิลล์ได้จากกระบวนการสกัดพืชชนิดที่รับประทานได้ เช่น อัลฟาฟา (Alfafa)
กลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลล์ (Chlorophylls, copper complexes), INS number 141 (i)
สารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลล์ เป็นสารสีที่ได้จากการเติมเกลือของคอปเปอร์ (copper) โนโครงสร้างของคลอโรฟิลล์ที่ได้จากกระบวนการสกัดจากกระบวนการสกัดพืชชนิดที่รับประทานได้ เช่น อัลฟาฟา (Alfafa) ซึ่งจะท้าให้เกิดการแทนที่แมกนีเซียม (magnesium) ด้วยคอปเปอร์ โดยคอปเปอร์กับคลอโรฟิลล์อยู่ในรูปที่ไม่ละลายน้า แต่ละลายในน้ามัน
เกลือโพแทสเซียมหรือเกลือโซเดียมของกลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลลิน (Chlorophyllin copper complexes, potassium and sodium salts), INS number 141 (ii)
คอปเปอร์-คลอโรฟิลลิน (Cu – chlorophyllins) ได้จากการเกิดปฏิกิริยา Saponification ของคลอโรฟิลล์ที่ได้จากการสกัดพืชที่รับประทานได้ เช่น grass lucerne และ nettle ด้วยตัวท้าละลาย
คลอโรฟิลล์ คลอโรฟิลล์ที่เป็นกลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลล์ และเกลือโพแทสเซียมหรือเกลือโซเดียมของกลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลลิน
จัดเป็นวัตถุเจือปนอาหารตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ 389) พ.ศ. 2561 เรื่อง วัตถุเจือปนอาหาร (ฉบับที่ 5)
ข้อมูลความปลอดภัย
จากการทบทวนข้อมูลความปลอดภัยของคลอโรฟิลล์ (INS number 140) คลอโรฟิลล์ที่เป็นกลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลล์ (INS number 141 (i)) และเกลือโพแทสเซียมหรือเกลือโซเดียมของกลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลลิน (INS number 141 (ii)) แล้ว พบว่า
1. อนุญาตการใช้คลอโรฟิลล์ ในปริมาณ 750 มิลลิกรัมต่อวัน เพื่อเป็นส่วนประกอบที่ให้สารส้าคัญในเครื่องดื่มในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท และผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร ทั งนี คลอโรฟิลล์ต้องมีข้อก้าหนดคุณภาพมาตรฐานเป็นไปตามวัตถุเจือปนอาหาร
2. อนุญาตการใช้คลอโรฟิลล์ กลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลล์ และเกลือโพแทสเซียมหรือเกลือโซเดียมของกลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลลิน เพื่อเป็นสีในผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร (หมวดอาหาร 13.6) เครื่องดื่มแต่งกลิ่นรส (หมวดอาหาร 14.1.4) และอาหารอื่นๆ ทั งนี ต้องมีข้อก้าหนดคุณภาพมาตรฐาน (Specification) และเงื่อนไขการใช้เป็นไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ ๓๘9) พ.ศ. ๒๕61 เรื่อง วัตถุเจือปนอาหาร (ฉบับที่ 5)
3. ไม่อนุญาต…
3. ไม่อนุญาตให้ใช้กลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลล์ และเกลือโพแทสเซียมหรือเกลือโซเดียมของกลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลลิน เพื่อเป็นสารส้าคัญในผลิตภัณฑ์เสริมอาหารและเครื่องดื่มในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท เนื่องจากข้อมูลประกอบการพิจารณาด้านความปลอดภัยยังไม่เพียงพอ
การดาเนินการของสานักงานคณะกรรมการอาหารและยา
ปัจจุบันส้านักงานคณะกรรมการอาหารและยาพิจารณาแล้ว ไม่อนุญาตให้ใช้สารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลล์ (INS number 141 (i)) และเกลือโพแทสเซียมหรือเกลือโซเดียมของกลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลลิน (INS number 141 (ii)) เพื่อเป็นสารสาคัญในผลิตภัณฑ์เสริมอาหารและเครื่องดื่มในภาชนะบรรจุที่ปิดสนิท ทั งนี ผลิตภัณฑ์ที่ได้รับอนุญาตเลขสารบบอาหารไปแล้ว และมีการใช้สารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลล์ และเกลือโพแทสเซียมหรือเกลือโซเดียมของกลุ่มสารประกอบเชิงซ้อนของคอปเปอร์กับคลอโรฟิลลินดังกล่าว เป็นสารส้าคัญของผลิตภัณฑ์ ส้านักงานคณะกรรมการอาหารและยา โดยส้านักอาหาร จึงขอความร่วมมือให้ผู้ประกอบการด้าเนินการปรับสูตรส่วนประกอบหรือใช้คลอโรฟิลล์ (INS number 140) แทน และให้มาด้าเนินการแก้ไขให้ถูกต้องต่อไป
แหล่งข้อมูลอ้างอิง
1. ส้านักงานมาตรฐานสินค้าเกษตรและอาหารแห่งชาติ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์. ข้อมูลการบริโภคอาหาร
ของประเทศไทย. 2559
2. กระทรวงสาธารณสุข. ประกาศกระทรวงสาธารณสุข (ฉบับที่ ๓๘9) พ.ศ. ๒๕61 เรื่อง วัตถุเจือปนอาหาร (ฉบับที่ 5). 2561
3. European Food Safety Authority. Scientific Opinion on the re-evaluation of chlorophylls (E 140(i)) as food additives. EFSA Journal 2015;13(5):4089
4. European Food Safety Authority. Scientific Opinion on re-evaluation of copper complexes of chlorophylls (E 141(i)) and chlorophyllins (E 141(ii)) as food additives. EFSA Journal 2015;13(6):4151
5. Nartnampong, A., Kittiwongsunthon, W. และ Porasuphatana, S. Blanching process increases health promoting phytochemicals in green leafy Thai vegetables, International Food Research Journal 23 (6): 2426-2435 (December 2016)
ขอขอบคุณข้อมูลจาก : สำนักงานคณะกรรมการอาหารและยา (อย.) กระทรวงสาธารณสุข